Evides, Enduris en Zeeuwse gemeenten samen klaar voor toekomstige uitdagingen
Door klimaatadaptatie en de energietransitie wordt het de komende jaren steeds drukker in de ondergrond. Door de aanleg van warmtenetten, verzwaring van het elektriciteitsnet, het onderhoud aan het waterleidingnet en andere werkzaamheden wordt nauwe samenwerking tussen gemeenten en netbeheerders steeds belangrijker. In Zeeland hebben de 13 gemeenten, Evides Waterbedrijf en netbeheerder Enduris (per 1-1-2022 Stedin) daarom een set nieuwe afspraken opgesteld die 16 december officieel zijn ondertekend door de deelnemende partijen: de Zeeuwse Overeenkomst tussen Netbeheerders en Gemeenten (ZONG).
Overlast en kosten beperken
In Zeeland zijn er 13 gemeenten die verantwoordelijk zijn voor de openbare ruimte. Om efficiënt samen te werken is het belangrijk dat er nu een set actuele afspraken ligt voor de komende tien jaar. “Gemeenten en netbeheerders werken namelijk allemaal vanuit hun eigen rol hard aan de energietransitie, klimaatadaptatie en aan de vernieuwing van het ondergrondse leidingnetwerk. Dat gaan ook de bewoners van de Zeeuwse gemeenten merken. De beschikbare ruimte in de ondergrond is beperkt, dus er is ons veel aan gelegen om te voorkomen dat de straat onnodig vaak open moet. Met deze afspraken beperken we niet alleen de overlast, maar ook de maatschappelijke kosten en het risico op graafschade,” vertelt Steven de Waal, ambtelijk opdrachtgever van de ZONG en afdelingshoofd Realisatie en Beheer bij de gemeente Terneuzen. Burgemeester van gemeente Sluis en voorzitter van de VZG (Vereniging van Zeeuwse Gemeenten), Marga Vermue, die optreedt namens alle Zeeuwse gemeenten, onderstreept het belang van samenwerken op dit punt: “We zijn heel blij dat we deze afspraken hebben kunnen maken en hopen hiermee beter klaar te zijn voor de uitdagingen van de toekomst”.
Vroegtijdige samenwerking
Één van de belangrijkste speerpunten van de ZONG is vroegtijdige samenwerking tussen gemeenten, Enduris en Evides. In de overeenkomst is daarom vastgelegd dat gemeenten al in de ‘verkennende fase’ moeten overleggen met de nutsbedrijven.
Vitale infrastructuur
In de nieuwe overeenkomst is er extra aandacht besteed aan de vitale infrastructuur. Dat zijn de belangrijkste transportleidingen en kabels van Evides en Enduris. Het kan voorkomen dat deze infrastructuur verlegd of ingepast moet worden als gevolg van werkzaamheden, bijvoorbeeld bij de aanleg van een nieuw kruispunt. Maar dit is vaak kostbaar en soms zelfs risicovol. Daarom is er expliciet afgesproken om eerst een uitgebreide belangenafweging te maken om te bepalen of dit noodzakelijk is.
Mark Wehrung, Manager Infra bij Evides: “Na een intensief traject zijn er nu evenwichtige afspraken gemaakt met respect voor elkaars belangen. En die zijn belangrijk om effectief aan de slag te gaan met klimaatadaptatie en de energietransitie. Een grote opgave die we met elkaar aangaan. Samenwerken maakt sterker en daar heeft de omgeving profijt van.’’
Uitdagingen toekomst
Nutsbeheerders en gemeenten gaan de komende jaren het ondergrondse leiding- en elektriciteitsnet aanpassen op de uitdagingen van de toekomst. Een van de mogelijke ontwikkelingen is de overgang op waterstof. Daarvoor is onderzoek nodig om te bezien of daar een apart distributienet voor nodig is of dat we het bestaande gasleidingnetwerk kunnen aanpassen voor de distributie. De energietransitie zorgt dat het aantal zonnepanelen en laadpalen voor elektrische auto’s snel toeneemt, waardoor het elektriciteitsnet nu al op diverse plekken moet worden verzwaard.
Verantwoordelijkheden
De ZONG komt in de plaats van de huidige privaatrechtelijke overeenkomsten tussen gemeenten en nutsbedrijven die alweer 30 à 40 jaar oud zijn. De nieuwe afspraken moeten ervoor zorgen dat het bij werkzaamheden in de bodem direct duidelijk is wat de verantwoordelijkheden zijn en hoe de kosten worden verdeeld bij het verleggen van kabels en leidingen. Bijvoorbeeld als de grond verkocht wordt of als er werkzaamheden plaatsvinden.